فساد و تبعیض- دو مانع اصلی احقاق حقوق برابر و جهانی افراد دگرباش
به مناسبت هفدهم می، روز جهانی مقابله با همجنسگراهراسی، ترنسجندرهراسی، دوجنسگراهراسی و کوییرهراسی به مطلب زیر می پردازیم، با ما همراه شوید.
امروز هفدهم می، روز جهانی مقابله با همجنسگراهراسی، ترنسجندرهراسی، دوجنسگراهراسی و کوییرهراسی است. امروز روزی است که برای افزایش آگاهی از این موضوع که اگرچه حقوق افراد دگرباش در دهههای اخیر بیشتر شناخته شده است اما این مسیر پر پیچ و خم همچنان پرمانع و وابسته به مرزهای جغرافیایی است. با وجود اینکه هرروزه قوانین ضد تبعیض بیشتری به تصویب میرسند، اما تراژدیهایی مانند قتل ناموسی علیرضا فاضلی منفرد، جوان همجنسگرای بیست سالهی اهوازی به ما نشان میدهد که هنوز مسیر طولانیای را باید برای احقاق حقوق دگرباشان طی کرد.
فساد و تبعیض: دو مانع اصلی برای دستیابی به آیندهی برابر و همگانی (inclusive) هستند. تنها با بررسی این دو مانع در کنار هم است که میتوانیم دید جامعی بدست بیاوریم. روسیه یکی از کشورهایی است که تقابل فساد و تبعیض سبب شده است که افراد دگرباش روسی در سایهی ترس زندگی کنند. یکی از نمونههای ثبت شده از این موضوع مربوط به مرد همجنسگرایی به اسم فدور، در شهر کراسندور روسیه است، که تنها به دلیل عضویت در یک اپلیکیشن دوستیابی و آن هم هنگامی که در حال رفتن به خانهی پارتنرش بود، توسط پلیس روسیه دستگیر شد و تحت شکنجه قرار گرفت. ماجرای دستگیری فدور تنها یکی از پروندههایی است که به روشنی فساد و تبعیض و تاثیر آن را بر افراد و گروههای در اقلیت به ویژه اقلیتهای جنسی و جنسیتی را نشان میدهد.
برخوردی بزرگتر با فساد
به دلیل انگانگاری شدیدی که در برخی از کشورها درباره افراد جامعهی دگرباش وجود دارد، این افراد قربانی فساد اجباری میشوند. فساد اجباری یعنی کسانی که در قدرت هستند از قدرتشان برای باجگیری مادی یا حتی جنسی استفاده میکنند. اخاذی جنسی یکی از روشهای متداول اما نامريی فساد است. اخاذی جنسی زمانی اتفاق میافتد که فرد دگرباش را مجبور میکنند که به جای رشوهی مالی به خواستهی جنسی افراد در قدرت تن دهد. طبق آمار منتشر شده زنان همجنسگرا و دوجنسگرا بیشتر قربانی اخاذی جنسی میشوند اما مردان همجنسگرا، افراد ترنسجندر و افرادی که هویت جنسیتی غیر دوگانه دارند هم از گزند این آزارها در امان نیستند.
حال موقعیتهایی را تصور کنید که گرایشهای جنسی و هویتهای جنسیتی افراد جرمانگاری شده باشند. جایی که هویت یک شخص تبدیل به جرم میشود، فضای مناسبی برای سواستفاده از قدرت ایجاد میشود. علاوه بر این فضا، وجود زمینههای حقوقی تبعیضآمیز به مقامات این امکان را میدهد که از قدرت خود برای منافع شخصی سواستفاده کنند. یکی از نمودهای دگرباش ستیزی در عصر مدرن، چنگ زدن مقامات در سراسر دنیا به فضاهای مجازی و شبکههای مجازی برای دوستیابی افراد کوییر است. آنان از این پلتفرمها برای شناسایی، تهدید، آزار و حتی تعرض به مردان و زنان دگرباش و ترنسجندر استفاده میکنند.
در موقعیتهایی که هویتهای کوییر جرمانگاری شدهاند، افراد دگرباش خو دبه خود با محدودیتهای بیشتری برای دوستیابی و اجتماعسازی روبرو هستند. ملاقات کردن افراد کوییر دیگر خارج از فضای مجازی بسیار سختتر است به ویژه هنگامی که فضاهای اجتماعی و کوییرپذیر در جامعه وجود نداشته باشد. به طور مثال طبق تحقیقات منتشر شده در مرکز PEW آمریکا- افراد دگرباش بزرگسال حدود دو برابر بیشتر از افراد دگرجنسگرا از سایتها و اپلیکیشنهای دوستیابی استفاده میکنند.
فسادی که مانع از جبران تبعیض میشود
افراد دگرباش به طور کلی توانایی مقابله با فساد تبعیضآمیز را ندارند، زیرا همین فساد تبعیضآمیز است که آنان را در جامعه آسیبپذیر میکند. همان محیطی که فساد تبعیضآمیز را ممکن میسازد، مانند شعارهای دگرباشستیزانه، افراد را از مقابله و تلاش برای جبران تبعیض بازمیدارد. در بسیاری از کشورها، اصلا کانالهایی برای افراد دگرباش وجود ندارد که بخواهند از طریق این درگاهها تبعیضهای سیستماتیک را جبران کنند. در کشورهایی هم که این کانالها وجود دارد، موانع دیگری مانند نبود اعتماد اجتماعی، امید نداشتن به تغییر و احقاق عدالت و از همه مهمتر اجبار به خصوصی نگهداشتن هویتهای دگرباش افراد را از تلاش برای جبران این خسران در یک جامعهی کوییرستیز بازمیدارد.
این نگرانیها بی سر و ته نیستند، برای مثال فدور یک درخواست کمک رسمی به شبکهی حمایت از دگرباشان روسیه نوشت و باوجود تلاش این سازمان، مقامات روسی حاضر به پیگیری رسمی این آزار و خشونت نشدند.
هیچکس را تنها نمیگذاریم
ما میدانیم که فساد و تبعیض دو مانع اصلی در رسیدن به توسعهی همگانی و پایدار است. تحقیقات جدید نشان دادهاند که فساد و تبعیض نه تنها با هم در ارتباط مستقیم هستند بلکه علت و معلول این ظلم همگانیاند. این امر نشان میدهد که فساد مانع از پیشرفت به سوی برابری میشود و خود فساد هم وسیلهای برای ایجاد تبعیضات گستردهتر است.
برای رسیدن به دنیایی بدون فساد باید با تبعیض هم مقابله کنیم و برعکس. در غیر این صورت ممکن است ناخواسته افراد در حاشیه و کسانی که دربرابر این دو موضوع آسیبپذیرتر هستند مانند افراد دگرباش را تنها بگذاریم. بدون احقاق حقوق انسانی همهی افراد، ما نمیتوانیم جامعهای برابر داشته باشیم.
رومی اختری
ترجمه و تخلص از سایت transparency.org
برای آگاهی از تجربه آزار دیدگان افراد لزبین به لینک تجربه افراد لزبین از آزار جنسی در محل کار مراجعه نمایید.