مقابله با مقصر دانستن بازماندگان تجاوز جنسی:
تصور کنید تجاوز و حمله وحشتناک جنسی را پشت سر گذاشته‌اید. با بدنی کبود شده و لرزان سعی می‌کنید به پلیسی که پشت میزش خونسرد نشسته آنچه اتفاق افتاده است را توضیح دهید که با این پرسش مواجه می‌شوید: «چه لباسی پوشیده بودی؟» لباس آبی، جوراب و چکمه‌ای مشکی. این لباسی بود که پوشیده بودم.
این‌ها را جسیکا لانگ بازمانده خشونت جنسی که در شش سال گذشته برای حقوق بازماندگان دیگر مبارزه کرده است، می‌گوید: این لباسی است که آن شب به تن کرده بودم. مواد مصرف کرده بودم. در آن شب به من تجاوز شد و به حال خود رهایم کردند تا بمیرم. سوال آن شب چه لباسی به تن داشته بودی یا سؤال‌های اهانت آمیزی از این دست، سؤال‌هایی هستند که بارها از بازماندگان تجاوز و آزار جنسی در سراسر جهان پرسیده می‌شود. بازماندگانی که به خاطر جنایتی که علیه آن‌ها انجام شده است مدام مورد سرزنش و نکوهش قرار می‌گیرند.
برای برجسته‌سازی مقصر دانستن بازماندگان خشونت جنسی که زیربنای مطرح کردن این سؤال‌ها است سازمان «طلوع» با همکاری سازمان ملل اقدام به برگزاری نمایشگاهی در مقر سازمان ملل با عنوان «چه لباسی به تن داشتی؟» کرده است. این نمایشگاه قصد دارد با نشان دادن گستردگی خشونت جنسی در میان تمام فرهنگ‌ها بر این مهم تأکید کند «لباسی که قربانی به تن داشته است» نباید در تحقیقات انجام گرفته بر روی جنایت رخ داده دخیل باشد.
به دنبال عدالت:
خشونت جنسی مسئله‌ای جهانی است که به رسمیت شناختنش عزمی بین‌المللی را می‌طلبد. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی حدود سی و پنج درصد از زنان یا به تعبیری یک سوم جمعیت جهان بازمانده خشونت جنسی هستند. این معادل جمعیت آمریکای شمالی و اروپا است که نشان می‌دهد تجاوز چگونه مسئله‌ای جهانی است.
سامانتا مک کوی وکیل و فعال زنان که بازمانده خشونت جنسی است می‌گوید: چیزی که من به تن داشته‌ام نباید اهمیتی داشته باشد.او با تأکید می‌گوید محلی که من در آن قرار داشتم نباید تعیین کننده این موضوع باشد که «آیا من به اندازه کافی مراقب بوده‌ام یا نه.» سامانتا از سال ۲۰۱۸ به طور خستگی‌ناپذیری به دنبال تغییر قوانین در ایندیانا و تگزاس بوده است. او همچنان به نمایندگی از بازماندگان خشونت‌های جنسی به دنبال اصلاحات قانونی در این حوزه است.
تغییر روایت:
در دنیای مد سوال «چه پوشیده بودی؟» می‌تواند قدرت بخش باشد و میزان خلاقیت و تأثیرگذاری را به نمایش بگذارد اما برای بازماندگان خشونت جنسی این سوال تبدیل به تاکتیک و آیین قربانی نکوهی شده است. در طول راه‌اندازی این نمایشگاه مشاهده شد که با «پرسیدن سوال چه پوشیده بودی؟» روایت بازمانده خشونت جنسی به سرزنش قربانی و شرمساری او تغییر ماهیت می‌دهد. این نمایشگاه منعکس‌کننده گستردگی افرادی است که از هر نقطه از جهان- از جمله یک کودک دوساله- خشونت جنسی را تجربه کرده‌اند و مشهودتر از هر استدلال قانونی‌ای نشان می‌دهد که زنان و دختران بدون در نظر گرفتن لباسی که به تن داشته‌اند مورد حمله قرار می‌گیرند.
عبدالله شهید رئیس سازمان ملل می‌گوید این نمایشگاه این واقعیت را نشان می‌دهد که تهدیدِ تجاوز جنسی بر زندگی تمام زنان فارغ از جغرافیایی که زندگی می‌کنند، موقعیت شغلی‌ای که دارند یا انتخاب لباسشان سایه افکنده است. این نمایشگاه باید به تسریع ایجاد مسئولیت جمعی در خصوص از بین بردن خشونت علیه زنان یاری رساند.
آماده‌سازی صحنه نمایش:
مانکن‌هایی که به نمایندگی از مناطق جغرافیایی مختلف در این نمایشگاه حضور داشتند لباس‌هایی که زنان در هنگام تجاوز به تن داشتند را پوشیده بودند. ۱۰۳ مانکن به نمایندگی از ۱٫۳ میلیارد بازمانده خشونت جنسی در جهان. یکی از برگزارکنندگان نمایشگاه می‌گوید: این لباس‌ها توسط زنان و دخترانی پوشیده شده‌اند که در یک روز معمولی از خانه‌هایشان خارج شده‌اند و مورد حمله قرارگرفته‌اند. هیچ‌کس نباید به دلیل نوع لباسی که پوشیده است مورد حمله قرار بگیرد. نباید از کسی سو استفاده شود. مدیرعامل و بنیانگذار سازمان «طلوع» می‌گوید: آنچه ما به تن داشتیم دعوتی برای خشونت نبود. این حرف بی‌ربط و مهمل است. پاسخ جسورانه به سوال «چه پوشیده بودی؟» و نشان دادن آنچه پوشیده بودیم به جهانیان می‌تواند به باز شدن ذهن و تغییر نگرش در خصوص باورهایی که در خصوص خشونت جنسی وجود دارد، بیانجامد.
تغییر طرز فکر:
این نمایشگاه شجاعت و مقاومت بازماندگان خشونت جنسی را به تصویر می‌کشد. خدیجه یکی از بازماندگان تجاوز خود را فردی خوش شانس توصیف می‌کند که می‌تواند به نمایندگی از آن‌هایی که صدایی ندارند صحبت کند. او از خدیجه همنام خود می‌گوید که دو سال پیش مورد تجاوز قرار گرفت و کشته شد. خدیجه به یاد میاورد وقتی جنگ داخلی در سیرالئون شروع شد، شورشیان دختران جوانی چون او را ربودند و به آن‌ها تجاوز کردند. خدیجه تعریف می‌کند مادرش او را به دست قایقران غریبه‌ای سپرد تا فرار کند. غریبه‌ای که خدیجه را به موتورخانه می‌برد و در سیزده سالگی به او تجاوز می‌کند. خدیجه می‌گوید زمان زیادی گذشت تا بتوانم قبول کنم که من در تجاوزی که صورت گرفت هیچ تقصیری نداشته‌ام. او خطاب به متجاوزش با لحن جنگنده‌ای می‌گوید: فکر کردی من را خرد کرده‌ای و شکسته‌ای؟ تا وقتی زنده‌ام هرگز از بازگویی داستان خود دست بر نمی‌دارم.
تغییر سیستم:
در سال ۲۰۱۹، بریتنی لین هنگامیکه یک شب به همراه دوستانش بیرون رفته بود توسط همکارش مورد تجاوز قرار گرفت. «من روایتم را در آن روز چندین و چند بار تکرار کردم. از پلیس محلی شروع شد و با کارکنان دو بیمارستان پایان یافت. سوالی که تقریبا همه افسران پلیس و پزشکان از من پرسیدند این بود: «چه لباسی به تن داشتی؟»»
بریتنی می‌گوید افسری که اظهاراتش را در آن شب ثبت کرد به او توصیه کرد که دست از شکایت بردارد، چون مدارک کافی برای اثبات آن وجود ندارد. او می‌گوید: مانند بسیاری از بازماندگان خشونت جنسی من در آن شب پر از شرم و خجالت و احساس گناه بودم. من نمی‌توانم آنچه برای من اتفاق افتاده است را تغییر دهم؛ اما می‌توانم تلاش کنم تا با تغییر سیستم آنچه برای من پیش‌آمده است دیگر برای فرد دیگری رخ ندهد.
دفاع از عدالت:
آماندا هنوز به خاطر می‌آورد چگونه در شبی که مورد تجاوز قرار گرفت، شش ساعت را در بیمارستان گذراند. «من خیلی احساس تنهایی می‌کردم.»
آماندا از روزی می‌گوید که برای اولین بار داستانش را برای مقامات دولتی تعریف کرد. «برای آن‌ها تعریف کردم. آن‌ها اهمیتی نمی‌دادند. به خانه رفتم و گریه کردم؛ اما صبح بعد دوباره بیدار شدم و دوباره داستانم را تعریف کردم.» آماندا بعدها سازمان «طلوع» را جهت حمایت از بازماندگان خشونت جنسی تاسیس کرد.
عزم راسخ:
اگرچه معترضان به خشونت جنسی در سراسر جهان به خیابان می‌آیند و برای عدالت برای بازماندگان خشونت جنسی راهپیمایی می‌کنند. هشتگ #من-هم رسانه‌های اجتماعی را درنوریده است، اما با این وجود تا امروز مجمع سازمان ملل هنوز قطعنامه‌ای را تصویب نکرده است که بر حمایت از بازماندگان خشونت جنسی متمرکز باشد.
پاریس هیلتون نوه موسس هتل‌های هیلتون توضیح می‌دهد چگونه در شانزده سالگی در حالیکه دستبند به دست‌هایش زده شده بوده است توسط دو مرد به یک مرکز درمانی منتقل می‌شود:
«به مدت دو سال آزار جسمی، روانی و جنسی کارکنان آن مرکز را تحمل کردم. احساس ناتوانی می‌کردم. امروز من اینجا هستم زیرا این آزار و اذیت‌ها همچنان ادامه دارد.»
منبع: https://news.un.org/en/story/2022/07/1122832
برگردان: بنفشه جمالی
