بازرسی‌های بدنی و مساله آزار و خشونت جنسی

بازرسی‌های بدنی و مساله آزار و خشونت جنسی

در روزهای گذشته چندین روایت از بازرسی‌های بدنی در ایران در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده‌اند.

این روایت‌ها غالبا بر این تاکید دارند که بازرسی‌های بدنی در ادارات و مکان‌های مختلف در ایران، خاصه در فرودگاه‌ها، بیشتر از آنچه مربوط به بازررسی بدنی باشد، محتوای آزار و اذیت جنسی دارد. بازرسی‌های بدنی معمولا برای اطمینان از اینکه افراد آنچه غیرقانونی‌ست با خود حمل نمی‌کنند ـ مثل مواد مخدر ـ یا اینکه خطری برای عموم تولید نمی‌کنند ـ مثلا حمل اسلحه ـ انجام می‌شوند. این بازررسی‌ها در کل دنیا انجام می‌شوند و حامل استاندارد‌های جهانی هستند.

بازرسی‌های بدنی به هیچ عنوان نباید حامل بار جنسی باشند. تکه‌ها و متلک‌های جنسی ـ چقدر آرایش کردی؟ بوی عطرت خفه‌ام کرد ـ اشاره به اندام جنسی ـ سینه‌هات را بده جلو ـ  اشاره به لباس‌های زیر و خواستن چیزهایی در این مورد ـ سوتینت را بده بالا ـ همگی جزو آزارهای جنسی دسته بندی می‌شوند. نکته مهم دیگر در این است که معمولا بازرس بدنی حتی در حال بازرسی بدنی موظف است نوعی از فاصله اجتماعی را در صحبت کردن و حتی بازرسی کردن با فرد مورد بازرسی رعایت کند. عدم حفظ این فاصله و صمیمیت یا ابراز نزدیکی تحقیر آمیز از بالا به پایین خود در ترکیبی با بازرسی بدنی می‌تواند به فرد دیگر احساس «آزار و اذیت جنسی» را مخابره کند.

اندام‌های جنسی فرد مورد بازرسی نباید  بدون دلیل مورد لمس متمرکز قرار بگیرند. لمس ناگهانی متمرکز اندام‌های جنسی هیچ ربطی به بازرسی بدنی ندارد، برای پیدا کردن اینکه آیا افراد در اندام‌های جنسی خود مواد مخدر پنهان کرده‌اند یا چیز دیگری روش‌هایی غیر از این نوع لمس اندام جنسی وجود دارند. هر نوع لمس بدون اجازه این اندام‌ها آزار جنسی است. به معنایی در بازرسی اولیه این اندام‌ها نباید مورد لمس متمرکز قرار بگیرند. بررسی این اندام‌ها برای مواردی که احتمال حمل چیزی غیرقانونی در آنها وجود دارد، اساسا بعد از دادن این احتمال در بازرسی صورت می‌گیرد.

رویه‌های جهانی

طبق استانداردهایی که فعالان حوزه مقالبه با خشونت جنسی می‌طلبند، در همان استاندارد‌های جهانی نیز ضعف‌هایی وجود دارد.

از نظر فعالین این حوزه باید دقت بسیار زیادی بشود که در بازررسی‌های بدنی مربوط به اندام‌های جنسی هیچ نوع جنسی کردنی وجود نداشته باشد. پیشینه احتمالی تجربه آزار افراد در نظر گرفته شود و در این مورد به شکل دقیقی با آنها مکالمه‌هایی برای رفع احتمال خشونت جنسی از طرف بازرسی صورت بگیرد.در حالت کلی برای بازرسی‌های بدنی مراحلی باید توسط دستگاه انجام شوند که ارتباط فیزیکی بینا انسانی کمتر شود. در مراحل بدی نیز لمس معمولا به شکل بسیار سریع بدون لمس مدت‌‌دار و متمرکز بر اندام‌های جنسی صورت می‌گیرد.

آنچه روشن است این است که برای جلوگیری از آزارهای جنسی در این نوع بازررسی‌ها و در ادارات، تنها داشتن پروتوکل‌ نیز کافی نیست، بلکه نهاد‌های مستقل رسیدگی و نهاد قضایی که بتواند رسیدگی کند نیز در کنار جرم‌انگاری‌های مشخص و با جزئیات در قانون نیاز است.

آزارجنسی یا بیماری جنسی

بازرسانی که به آزار جنسی دست می‌زنند، بیمار جنسی نیستند.

مفهوم مریض جنسی یک مفهوم نادقیق و نامشخص است که مساله آزار جنسی را تببین نمی‌کند. باید از اطلاق بیمار به آزارگران اکیدا خود‌داری کنیم. این کار در کنار نسبی کردن خشونت فرد آزارگر، بیماری را تبدیل به داغ و ننگ می‌کند. اصولا خشونت‌ورزان جنسی «بیمار جنسی» نیستند. این بخشی از افسانه‌های مربوط به خشونت جنسی است.

آزارجنسی به مثابه قدرت‌ورزی

 فهماندن اینکه شما می‌دانید اندام خصوصی شما کجاست و شما می‌دانید آزار جنسی چیست، به فردی که در جایگاه قدرت نسبت به شما قرار دارد کار ساده‌ای نیست.

اگر توانستید این موضوع را مخابره کنید ممکن است به شما کمک کند، اما همانطور که احساس شما به شما می‌گوید، می‌تواند شما را به خطر بیشتر هم بیندازد ـ چون فرد آزارگر از جایگاه قدرت بیشتری برخوردار است و دقیقا به همین واسطه شما را آزار می‌دهد ـ سعی کنید نه خودتان و نه گروه اجتماعی مشابه خودتان که مورد این نوع آزارهای جنسی است را شماتت نکنید. این بخشی از فرهنگ و مناسبات قربانی‌نکوهانه‌ایست که ما باید با آن بجنگیم.

چه باید کرد

یکی از راه‌های موثر برای احساس تنهایی نکردن در این لحظات این است که خود را بخشی از یک فضای جمعی ببینیم در حال مبارزه با سازو کارها و مناسبات خشونت جنسی است.

داشتن آگاهی شخصی به ما کمک می‌کند دست کم از گیجی مربوط به اینکه چه اتفاقی برایمان افتاده است رها شویم. مطالعه در رابطه با طیف‌وارگی خشونت‌های جنسی و مطالعه در رابطه با سازوکارهای جهانی و منطقه‌ای جنبش من هم جهانی رنج خشونت دیدن را کم نمی‌کند، اما قدرت مضاعفی برای مقابله جمعی با یک مساله‌ای که مساله جمعی است به ما می‌دهد. این امکان را دست کم نگیریم

اگر دوست نداشتید در این مورد با کسی صحبت کنید، اگر احساس کردید نمی‌خواهید حتی حرفش را بشنوید، ممکن است این بخشی از واکنش شما به یک وضعیت تروماتیک باشد. لطفا این احساس را جدی بگیرید، خود را شماتت نکنید، به خودتان فرصت بدهید. در صورت امکان در رابطه با وضعیت تروماتیک مربوط به خشونت جنسی مطالعه کنید و در این مورد نیز راهنمایی بجویید.

بسته بودن در مورد مسایل جنسی، محافظه‌کار یا باورمند بودن، هرگز خشونت جنسی را از بین نمی‌برد، خصوصا با توجه به وضعیت ایدئولوژیک در جمهوری اسلامی برای بسیاری بین مذهبی بودن افراد و آزار جنسی ـ چون به لمس بدن مربوط می‌شود ـ تناقض می‌بینند. مذهبی بودن افراد و قایل بودنشان به اخلاق‌های مذهبی که نوعی از منزه بودگی جنسی را تبلیغ می‌کند ـ ربطی به عدم خشونت جنسی ندارد. گزارش‌های بسیاری از کلیساهای کاتولیک جهان داده شده‌اند که در انها آزار جنسی کودکان رواج داشته است. بستگی جنسی که عموما توسط منادیان اخلاق مذهبی و مردسالار تبلیغ می‌شود، به طور عمومی آزار و خشونت جنسی را تشدید می‌کند. در بازی و رهایی جنسی نوعی امکان عاملیت و اموزش جنسی و رسیدن به عدالت جنسی و جنسیتی وجود دارد که موجب می‌شود زمینه‌های مقابله با خشونت جنسی را فراهم کند. تعجب نکنید اگر آن کسی که شما را در فرودگاه یا جایی دیگر در حین بازرسی بدنی یا هر نوع انجام وظیفه‌ یا کار بوروکراتیکی، آزار جنسی داده است، فردی محافظه‌کار یا مذهبی باشد.

 تمسخر، لودگی، جک ساختن‌های بدون دقت حامل شرم به احساسات افرادی که در معرض این خشونت‌ها قرار گرفته‌اند در فضای عمومی بخشی از فرایند شرم‌سازی برای آزاردیدگان جنسی است. هیچ کس دوست ندارد اگر در بازرسی‌های بدنی مورد خشونت و آزار جنسی قرار گرفته است، مورد تحقیر در فضای عمومی قرار بگیرد. هیچ کس دوست ندارد، روایتش دستمایه خنده و شوخی بشود در حالی که او از این مساله واقعا رنج کشیده است. اطرافیان خود را نسبت به رنج آزار جنسی در هر شرایطی آگاه کنید، فضای عمومی را تا جای ممکن برای صحبت کردن این روایت‌ها امن کنیم، زیرا هیچ ساز و کار قانونی و حتی مدنی در حال حاضر برای جلوگیری از این وضعیت وجود ندارد. تنها مدنیت ما در مواجهه با این مساله است که می‌تواند زمینه مقابله ما با خشونت‌های جنسی فراگیر شده را فراهم کند.

در پایان لازم است یادآور بشویم  اینکه بخش‌های بیشتری از جامعه پیش از جنبش می‌تو جهانی و حالا ایرانی در رابطه با روایت‌های آزاری که تجربه کرده‌اند به صورت علنی حرف می‌زنند، به معنی این نیست که این آزارها لزوما بیشتر شده‌اند. بلکه به این معنی است که چون فضای صحبت عمومی در این مورد به واسطه یک جنبش عمومی فراهم شده است، افراد بیشتری در این مورد صحبت می‌کنند. این اتفاق در ابعاد جهانی جنبش من هم نیز اتفاق افتاد. برخی به این بهانه مدعی شدند که در جریان و پس از جنبش می‌تو، آزارهای جنسی شدت یافته اند. اما چنین نیست، پس از جنبش می‌تو، گزارش‌های آزار جنسی به فضای عمومی و شکایت‌های در این زمینه بیشتر شده‌اند. اجازه ندهیم با این نوع مغالطه‌های پرخطر حق ما برای صحبت کردن از این مساله به صورت جمعی و پیدا کردن راه‌ حل‌های جمعی از ما گرفته شوند.

نویسنده: مینا خانی

برای آگاهی از میزان آزار و اذیت جنسی در سال ۲۰۲۱ به لینک آمار تکان‌دهنده آزار و اذیت جنسی در محیط‌های کاری در سال ۲۰۲۱ مراجعه نمایید.

2 دیدگاه دربارهٔ «بازرسی‌های بدنی و مساله آزار و خشونت جنسی»

  1. حرم مشهد از همشون بدتره.کشایی که اونجان رسما بیمار جنسی ان…یک جوری به بدن دست میزنن که واقعا حس تجاوز داره……..

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *